صفات حروف

صفت در لغت به معنای چگونگی و حالت شیء است و در اصطلاح، عبارت است از چگونگی و حالت هایی که در هنگام ادای حروف در دستگاه تکلم پدید می آید.

1. استعلاء و استفال : استعلا در لغت به معنای میل به بلندی و در اصصطلاح عبارت است از میل ریشه زبان به طرف کام بالا در هنگام حرف. در اثر این صفت حجم دستگاه تکلم افزایش یافته و در نتیجه درشـت تلفظ می شود.

حروف استعلاء: خ ـ ص ـ ظ ـ ض ـ ط ـ ظ ـ ق ـ غ ـ ر

استفال ضد استعلاء است. و در لغت به معنای پائین آمدن و در اصطلاح عبارت است از پائین آمدن ریشه زبان در هنگام تلفظ حـرف. این صفـت موجـب نازک و کـم حجـم شـدن حرف می گردد.

ما بقی حروف غیر از استعلاء ، استفال می شوند.

2. غنه : صوتی است که از فضای بینی خارج می شود صفت دو حرف میم و نون می باشد و کامل ترین حالت غنه در صورتی است که این دو حرف مشدد باشند.
3. قلقله : به معنای اضطراب و جنبش می باشد و در اصطلاح عبارت است از آزاد نمودن و ظاهرکردن صدای حرف در هنگام سکـون که از آن به انفجار صــدا تعبیر می شود . حروف قلقله : (ق ـ ط ـ ب ـ ج ـ د) در یک کلمه      قطب جد

ادغام

ادغام در لغت به معنای داخل نمودن است و در اصطلاح داخل کردن حرفی در حرف دیگر به شکلی که حرف اول تلفظ نشده و به جای آن حرف دوم مشدد ادا شود را گویند. این برای سهولت است.

• ادغام متماثلین: دو حرفی که مثل یکدیگر باشند چه در یک کلمه باشند چه در دو کلمه باشند ادغام آنها لازم است. مثل: یْدرِکْکُم =» یْدرِکُِم .
• ادغام متناجسین: زمانی که دو حرف هم مخرج یعنی حروفی که از یک محل تلفظ می شوند کنار یکدیگر واقع شوند خواه در یک کلمه خـواه در دو کلمه باشند ادغام می شوند این ادغام در 10 کلمه می باشند.

عُبدًتْم =» عُبُدتُِم * اُجیبُتً دُعًوُتکما =» اُجیبُت دَِعًوُتکما * قالَتً طائفةّ =» قالَت طِائفةّ * بُسُطْتُ =» بُسُطتَِ *

 اٍذْظَلَمْوا =» اٍذظُِلَمْوا * یُلهُثْ ذلٍک =»  یُلهُث ذِلٍک *

 اٍرکَبً مُعنا =» اٍرکَب مَِعنا * قُلْ رُب =» قُل رُبِّ *

 بُلْ رُبکم =»  بُل رُّبُکم * نُخلُقکُم =» نُخلُقکُِم *

·       ادغام یرملون: توضیح آن در احکام نون ساکنه خواهد آمد.

ادامه مطالب در سری سوم

استفاده از این مطالب با ذکر منبع مجاز می باشد.