سفارش تبلیغ
صبا ویژن

86/9/13
4:59 عصر

تجوید قرآن سری چهارم

به قلم: rOOzbahan در دسته مذهبی و قرآنی

تفخیم و ترقیق

تفخیم در درشت و پرحجم ادا نمودن و ترقیق یعنی نازک و کم حجم ادا نمودن صدای حرف را گویند. حروف استعلا وقتی در کنار الف مدی قرار می گیرند تفخیم می شوند و حروف استفال وقتی در کنار الف مدی قرار می گیرند هـمگی ترقـیق می شوند. مثل: یُخافا ، صالٍحات.

 

تفخیم و ترقیق حرف لام

اصل در تلفظ حرف لام ترقیق است و تفخیم آن فقط در تلفظ لفظ جلاله ( الله ) می باشد به شرط انکه قبل از آن، حرف مفتوح یا مضموم قرار بگیرد و اگر حرف مکسور قرار بگیرد حرف لام ترقیق می شود.

 مثل: فَالله =» تفخیم.   *   بِسًمٍ الله =» ترقیق.

 

تفخیم و ترقیق حرف راء

قاعده کلی در رابطه با حرف راء این است که فتحه و ضمه عامل تفخیم و کسره عامل ترقیق می باشد.

تفخیم

ترقیق

رْ

رُ

رِ

ـُـ رً

ـَـ رً

ـِـ رً

ـُـ ـْـ رً

ـَـ ـْـ رً

ـِـ ـْـ رً

      نکته: راء ساکنی که بعد از همزه وصـل قرار بگیرد تفخیم می شود اگرچه حرکت قبل از راء کسره باشد. مثل: لٍمُنِ ارًتُضُی

  • راء ساکنی که قبل از حروف استعلا واقع شود در صورتی که در یک کلمه باشد تفخیم می شود اگرچه حرکت حرف راء کسره باشد. مثل: مٍرًصاداً
  • چنانچه ماقبل راء ساکـن یاء ساکن قرار گیرد ترقــیق می شود هرجند که ماقبل هر دو ساکن مفتوح باشد. مانند: خُیًرً . سُیًرً . طَیًرً (در وقف)
  • همچنین در کلمه (یُسًرً) در سوره والفجر در هنگام وقف نیز، حرف راء ترقیق می شود چون این کلمه در اصل یُسری بوده و یاء حذف شده.
  • راء ساکن ماقبل ساکن ماقبل سکور ترقیق می شود به استثناء کلمه مٍصًرً

مد و قصر

مد در لغت به معنای « زیادت، افزودن » می باشد و در اصطلاح عبارت است از « امتداد صوت در حروف مدی بیش از مقدار طبیعی » قصر در لغت به معنای کوتاهی و ضد مد می باشد و در اصطلاح عبارت است از ادای حروف مدی به اندازه طبیعی و معمولی آن.

حروف مد و سبب مد : حروف مد همان حروف مدی الف مدی ـ یاء مدی ـ واو مدی می باشد و تشدید می باشد.

مدی که سبب آن همزه باشد:

  • اگر در یک کلمه باشد مد متصل است و به آن مد واجب میگویند.
  • اگر در دو کلمه باشد مد منفصل است و به آن مد مستحب میگویند.

مد واجب =» یُشآء . سْو~ء

مد مستحب =» رُبُّنآ اٍنُّک . تْقْسِطُوا اٍلَیهِم

* مدی که سبب آن تشدید باشد =» مد لازم است.

 مانند: ضآلِینُ

* مدی که سبب آن سکون باشد که معمولا در اثر وقف پیش می آید به آن مد عارضی می گویند.

مانند: تْکَذِّبانٍ = در اثر وقف» تْکَذًّبانْ

* مدی که بعد از حرف واو ساکن ماقبل مفتوح یا یاء ساکن ماقبل مفتوح حرف ساکنی واقع شود آن را مد لین می گویند. مانند: عُیًن در کهیعص.   خُوًفٍٍ = در اثر وقف » خُوًفً    .   خُیًرً

 

والسلام

استفاده از مطالب با ذکر منبع الزامیست!